Các ngân hàng ngừng nhận gửi vàng

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã có công văn yêu cầu các ngân hàng thương mại thực hiện nghiêm lộ trình ngừng huy động vàng. Theo đó, các tổ chức tín dụng chỉ phát hành chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng với khối lượng cần thiết để đáp ứng nhu cầu chi trả theo yêu cầu của khách hàng khi số vàng thu nợ và tồn quỹ không đủ chi trả. Quy định trên đã khiến một số ngân hàng ngừng huy động vàng, hoặc chỉ nhận gửi vàng với số lượng lớn trở lên. Lãi suất huy động vàng cũng giảm mạnh, thậm chí có ngân hàng không những không tính lãi suất mà còn thu phí giữ hộ vàng của khách.

Việc các NH nhanh chóng giảm lãi suất vàng khi NH Nhà nước yêu cầu là khá “lạ”. Cuối tháng 4-2011, NH Nhà nước ra Thông tư 11 yêu cầu các NH thương mại ngừng huy động và cho vay bằng vàng. Các nghiệp vụ ủy thác đầu tư, các hình thức cấp tín dụng khác bằng vàng cũng bị cấm từ ngày 1-5-2011. NH chỉ được phát hành chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng cho đến ngày 1-5-2012. Sát ngày áp dụng, một cuộc đua đẩy lãi suất vàng tăng cao rồi đón đầu “lách” luật qua hình thức chuyển từ gửi vàng tiết kiệm sang giữ hộ vàng khá rầm rộ. Lợi tức giữ hộ vàng tăng vùn vụt lên gần 4%/năm, tương đương với lãi suất gửi vàng tiết kiệm. Thị trường vàng trở nên méo mó.

Trước tình hình này, cuối tháng 4-2012, NH Nhà nước ra tiếp Thông tư 12 sửa đổi Thông tư 11, cho phép các NH thương mại được huy động vàng đến ngày 25-11-2012. “Việc tuân thủ quy định là một trong những cơ sở để xem xét cấp giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng cho các tổ chức tín dụng” - NH Nhà nước khẳng định trong thông tư. Với yêu cầu này, tình trạng lộn xộn trên trong việc huy động vàng tại các NH đã được lặp lại nhưng người dân lại gặp khó khăn trong việc gửi vàng, nhất là khi lãi suất vàng không còn hấp dẫn.

Theo TS Cao Sĩ Kiêm, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, NH Nhà nước cần nhanh chóng đưa ra đề án huy động vàng để tận dụng nguồn lực này phục vụ nền kinh tế. Đề án được đánh giá rất tốt nhưng đến nay vẫn chưa thấy “hình hài” khi NH Nhà nước đang xem xét phương án huy động an toàn, hiệu quả và phải tính toán bảo đảm quyền lợi của NH, khách hàng cùng những rủi ro có thể gặp phải.

Về việc này, chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Trí Hiếu nói: “Người dân muốn gửi vàng nhưng không biết gửi ở đâu. Điều này tạo ra một “lỗ hổng” lưu thông trên thị trường mà NH Nhà nước phải “trám” ngay”.